«Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να εκφράσω και εγώ από τη μεριά μου –και πιστεύω ότι εκφράζω όλες τις πτέρυγες της Βουλής- τη συμπαράστασή μας στον δοκιμαζόμενο για αρκετές μέρες κόσμο της Κεφαλονιάς. Και βεβαίως να ζητήσω και εγώ από τη μεριά μου ο κρατικός μηχανισμός, όσο μπορεί, να επισπεύσει και να στηρίξει αυτούς τους ανθρώπους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πριν καταθέσω ορισμένες σκέψεις για το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, θα ήθελα να ζητήσω από τον κύριο Υπουργό μια σειρά μικρών παρεμβάσεων που αφορούν ορισμένες κατηγορίες των συμπολιτών μας.
Είναι ένα ζήτημα που αφορά, κύριε Υπουργέ, τους νεφροπαθείς, υπόθεση που έχει να κάνει με την Επιτροπή Προδιαγραφών για την προμήθεια φίλτρων τεχνητού νεφρού. Ενώ υπήρχε εκπροσώπηση των νεφροπαθών στην επιτροπή προμηθειών και ενώ είχατε συμφωνήσει, από ό,τι με πληροφορούν, ότι δεν θα σταματούσε η συμμετοχή των εκπροσώπων των νεφροπαθών, η απόφαση δεν τους συμπεριλαμβάνει. Είναι ένα θέμα το οποίο θα ήθελα να δείτε. Όπως είναι και το θέμα που εκκρεμεί -και το γνωρίζετε- με την παροχή νοσηλίου στους ανθρώπους που βρίσκονται στα γηροκομεία. Είναι τρεις χιλιάδες άνθρωποι, οι οποίοι βρίσκονται στα γηροκομεία. Δόθηκε μια παράταση και πρέπει να αντιμετωπιστεί οριστικά αυτό το ζήτημα.
Ένα τρίτο ζήτημα έχει να κάνει με μια τροπολογία της Κυβέρνησης για το ΕΚΑΣ των αναπήρων. Αφορά τους αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας πάνω από 80%. Νομίζω ότι είναι μια άδικη μεταχείριση για εκείνους που έχουν αναπηρία από 67% και άνω και που περιλαμβάνουν πολύ σοβαρές περιπτώσεις αναπηρίας.
Κλείνω αυτές τις παρατηρήσεις, κύριε Υπουργέ, με μια πληροφορία που περιρρέει, ότι πρόκειται να φέρετε μια τροπολογία που αφορά την αύξηση του ορίου ηλικίας των καθηγητών του Πανεπιστημίου στο ΕΣΥ, δηλαδή στις πανεπιστημιακές κλινικές που λειτουργούν στα πλαίσια του ΕΣΥ, από τα εξήντα πέντε έτη στα εξήντα επτά. Νομίζω ότι θα είναι πολύ μεγάλο λάθος σε ένα σύστημα που ούτως ή άλλως χρειάζεται ριζική ανανέωση να επιτείνουμε το γήρας και να κλείνουμε την πόρτα σε νέους επιστήμονες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε ένα πραγματικά πολύ κρίσιμο σχέδιο νόμου που αφορά το αγαθό της υγείας, το πώς θα μπορέσει η συντεταγμένη πολιτεία να εξασφαλίσει τους ίσους όρους και τις ίσες προϋποθέσεις σε κάθε πολίτη, χωρίς να εξαρτάται η υγεία του από την οικονομική και κοινωνική του κατάσταση, το πώς, δηλαδή, θα εξασφαλίσουμε –όπως έλεγε ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου- το ίδιο δικαίωμα μπροστά στη ζωή και στο θάνατο σε κάθε άνθρωπο.
Η Κυβέρνηση πιστεύω ότι έχασε μια μεγάλη ευκαιρία, αυτό που λέμε στα πλαίσια της κρίσης να δημιουργηθούν οι όροι για κάτι καινούριο, να ανοίξει έναν ουσιαστικό διάλογο για όλο αυτό το κρίσιμο ζήτημα του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Διότι, το άναρχο τοπίο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν βρίσκεται μόνο στο χώρο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Διαρρέει και διέπει όλο το σύστημα. Έχουμε, αν θέλετε, ένα αγγλικού τύπου Εθνικό Σύστημα Υγείας και ένα γερμανικού τύπου ασφαλιστικό σύστημα. Έχουμε Εθνικό Σύστημα Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, που υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας. Έχουμε ένα σύστημα υγείας που υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας –τις πανεπιστημιακές κλινικές. Επίσης, έχουμε τα στρατιωτικά νοσοκομεία που υπάγονται στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και έχουμε και διάσπαρτες μονάδες, όπως είναι εκείνη των υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος κλπ.
Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να ανοίξουμε ένα διάλογο και να συζητήσουμε με ηρεμία και νηφαλιότητα αυτό το κρίσιμο ζήτημα συνολικά.
Η Κυβέρνηση επέλεξε έναν άλλο δρόμο, να φέρει μία νομοθετική πρωτοβουλία που αφορά την προσπάθεια –να το δεχθώ- ενιαιοποίησης του πρωτοβάθμιου τομέα της υγείας. Πράγματι, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτός ο τομέας μπορεί να απαντά στις ανάγκες ενός σύγχρονου συντεταγμένου κράτους που σέβεται την αξιοπρέπεια του πολίτη. Μέχρι εδώ έχει καλώς.
Όταν, όμως, επιχειρείς μία τέτοια παρέμβαση, είναι έξω από κάθε επιστημονική λογική να προσπαθείς να την οικοδομήσεις χωρίς να έχεις λάβει υπ’ όψιν σου τον υγειονομικό χάρτη της χώρας, έναν υγειονομικό χάρτη που έγινε σαν το Γεφύρι της Άρτας. Είπε χθες ο κ. Κακλαμάνης ότι είχε επιχειρήσει –και μάλιστα χωρίς κόστος- μία προσπάθεια δημιουργίας υγειονομικού χάρτη. Τελικώς δόθηκε σε μία εταιρεία.
Κύριε Υπουργέ, θα ήθελα να μας πείτε αυτή η εταιρεία που ανέλαβε τον υγειονομικό χάρτη τι σχέση έχει με μια δημοσκοπική εταιρεία. Όμως, θα το συζητήσουμε κάποια άλλη στιγμή αυτό. Είναι μία πληροφορία για την οποία θα ήθελα να έχω μία ενημέρωση.
Τελείωσε, τέλος πάντων, από ό,τι πληροφορούμεθα, αυτός ο υγειονομικός χάρτης. Έχει πάει στο Υπουργείο Υγείας και καλό θα είναι να γνωρίζουμε ποιος φορέας θα αναλάβει την υποστήριξη ενημέρωσής του, διότι ένα κρίσιμο εργαλείο για τον εκάστοτε Υπουργό Υγείας και για τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθεί κανείς στον τομέα της υγείας φοβούμαι ότι είναι παροπλισμένο για άλλη μία φορά και θα αχρηστευθεί, όπως τα υποβρύχια, αν δεν υπάρξει μία συνεχής ενημέρωση, αν δεν υπάρχει σύστημα ανανέωσης της ενημέρωσής του.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, στα πλαίσια αυτής της πρωτοβουλίας σας κάτι που να συνδέεται με αυτά που περιγράφει ένας σύγχρονος υγειονομικός χάρτης, δηλαδή τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά κάθε περιφέρειας, η αξιολόγηση των δομών, η αξιολόγηση των προσώπων, ώστε να έχουμε μία πραγματική εικόνα του τι επιχειρούμε να χτίσουμε. Αυτή είναι η πρώτη σημαντική ελλειμματική παρουσία.
Δεύτερο κρίσιμο ζήτημα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ότι για να επιχειρήσεις ένα τέτοιο σύστημα, πρέπει να έχεις προσδιορίσει το ποσό, δηλαδή να έχεις μία οικονομοτεχνική μελέτη, βάσει της οποίας θα εφαρμόσεις το πρόγραμμα που θέλεις, ακόμα και αν είναι ένα ελάχιστο εγγυημένο πρόγραμμα πρωτοβάθμιας φροντίδας ή είναι κάτι καλύτερο, είναι πιο αναβαθμισμένο. Δεν μπορείς να κτίσεις την οποιαδήποτε προσπάθεια σε αυτόν το χώρο χωρίς να έχεις προγραμματίσει, να έχεις προβλέψει τις δαπάνες που χρειάζεσαι και μάλιστα σε μία περίοδο που ξέρουμε πολύ καλά ότι ακόμα και 20 εκατομμύρια να θέλετε να χαλάσετε, πρέπει να πάρετε έγκριση από την τρόικα. Αυτή είναι η πραγματικότητα είτε αρέσει είτε δεν αρέσει.
Ο προηγούμενος νόμος που ίδρυσε τον ΕΟΠΥΥ είχε την πρόβλεψη –τέλος πάντων- ότι ένα ποσοστό 0,4% του ΑΕΠ θα δαπανάται για τον τομέα αυτό. Εδώ, λοιπόν, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη.
Είναι ισχυρότατες, κύριε Υπουργέ, οι ενστάσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Έρχομαι σε ένα άλλο θέμα που περιέχει το νομοσχέδιο.
Παραπονιέστε ότι σας αδικούμε για τις προθέσεις σας. Εσείς ο ίδιος χθες, επιχειρώντας να υποστηρίξετε την άποψή σας, είπατε ότι πράγματι ψηφίστηκαν πολλά νομοσχέδια, όπως είναι το νομοσχέδιο του αείμνηστου Κωνσταντίνου Στεφανή το 2003 και άλλες διατάξεις, όπως αναφέρθηκαν, με άλλους Υπουργούς, οι οποίες ποτέ δεν εφαρμόστηκαν.
Εδώ πρέπει να είμαστε κοντά στην πραγματικότητα. Δυστυχώς –και εδώ έχει ευθύνη και ο Κανονισμός της Βουλής, κύριε Πρόεδρε- ενώ ζητάμε να παραχωρεί η Βουλή εξουσιοδότηση στην Κυβέρνηση -στην εκάστοτε Κυβέρνηση, δεν μιλώ για τη σημερινή- να νομοθετεί με διατάγματα και με κανονιστικές πράξεις, υπουργικές αποφάσεις, δεν υπάρχει υποχρέωση χρονικής δέσμευσης.
Φέρνετε, λοιπόν, ένα νομοσχέδιο και κάνετε ό,τι έκαναν οι προκάτοχοί σας. Αφού θέλετε τουλάχιστον να διασφαλίσετε ότι οι προθέσεις σας είναι ειλικρινείς, ότι πραγματικά το πιστεύετε, ιδού η Ρόδος!
Καταθέστε διάταξη και πείτε ότι οι είκοσι εννέα αποφάσεις περίπου, με τις οποίες θέλετε ουσιαστικά να υλοποιήσετε αυτό το νέο θεσμό, θα υλοποιηθούν μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Όπως είπα, πενήντα χιλιάδες υπουργικές αποφάσεις εκκρεμούν από διάφορα νομοσχέδια που έχουν ψηφιστεί μέχρι σήμερα. Γιατί, δηλαδή, σήμερα θέλετε εμείς να πειστούμε, όταν το ίδιο το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σας ελέγχει και σας λέει «Δεν μπορώ να προσδιορίσω τις δαπάνες που θα χρειαστούν», αφού ουσιαστικά λέτε ότι θα υλοποιήσετε το πρόγραμμα με συγκεκριμένες υπουργικές αποφάσεις;
Κύριε Υπουργέ, υπάρχει ένα άλλο ζήτημα που έχει να κάνει με την απασχόληση των γιατρών. Και πραγματικά, απαλλαγείτε από αυτό το σύνδρομο που σας διακατέχει, να διαστρεβλώνετε συνεχώς θέσεις. Είναι ξεκάθαρη η θέση του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Όμως ξέρετε πολύ καλά –γιατί θεωρώ ότι το ξέρετε- ότι και στη Μεγάλη Βρετανία και στη Γερμανία τα συστήματα αυτά χρειάστηκαν κάποιο χρόνο να εφαρμοστούν. Εξασφάλισαν ένα μεταβατικό στάδιο. Δεν σας είπε κανείς ότι θέλουμε το σύστημα με πλήρους απασχόλησης. Μπορείτε, όμως, να χρησιμοποιήσετε μεταβατικό στάδιο. Μπορεί για πολλούς από αυτούς τους ανθρώπους να υπάρχουν πολλές επιφυλάξεις για το πόσο δούλευαν μέσα στο σύστημα, κλπ. Να το δεχθώ και αυτό. Όμως αυτή τη στιγμή, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δουλεύουν επί χρόνια ολόκληρα κι είναι κοντά στη σύνταξη. Δεν μπορούμε να τους «δολοφονούμε».
Είμαστε ένα σύγχρονο κράτος, που πρέπει να λαμβάνουμε και αυτή την πλευρά υπόψη μας.
Μπορεί, λοιπόν, για ένα μικρό διάστημα να τους καταστήσουμε πλήρους απασχόλησης, να διακόψετε τη σχέση ή τη σύμβαση του Υπουργείου με τα ιατρεία τους, να εκτελούν τις ιατρικές πράξεις μέσα στον ΕΟΠΥΥ, μέσα στις μονάδες για ένα χρονικό διάστημα που θα μπορέσουν να ολοκληρώσουν αυτή την παρουσία. Αυτό είναι και μόνο. Από κει και πέρα, βεβαίως το σύστημα πρέπει να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Υπάρχει ένα άλλο ζήτημα που έχει να κάνει με τους οικογενειακούς γιατρούς. Κοιτάξτε. Πρέπει να είμαστε γενναίοι, όταν συζητούμε τέτοιου είδους θεσμούς. Το σύστημα αρχίζει σε άλλες χώρες, όπως στη Μεγάλη Βρετανία που εφαρμόστηκε, να έχει πάρα πολλά κενά και πολλούς προβληματισμούς. Να το δούμε. Να δούμε τις μονάδες, το μοντέλο με εξειδικευμένους γιατρούς στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, με οργανωμένη πρόληψη, όπως πολύ σωστά τονίστηκε, που είναι αναγκαία για να μπορέσουμε μακροπρόθεσμα να πετύχουμε το σύστημα να επιβιώσει, διότι θα έχει καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα και καλύτερες συνέπειες για την υγεία του πολίτη, με οδοντιατρική, αν θέλετε, προληπτική παρέμβαση. Ξέρετε ότι στη Σουηδία είχε λειτουργήσει αυτός ο θεσμός και είχε κατά κάποιο τρόπο επιβληθεί στα παιδιά το «γλυκό του Σαββάτου», ότι θα έτρωγαν γλυκό μόνο το Σάββατο. Είμαστε η χώρα με τους περισσότερους οδοντιάτρους και με τα περισσότερα στοματικά προβλήματα.
Πρέπει, λοιπόν, να τα δούμε αυτά τα ζητήματα σε μία τέτοια λογική βάση.
Ο ιδιωτικός τομέας: Κύριε Υπουργέ, έχουμε έναν ιδιωτικό τομέα ασύδοτο. Ενώ προβλέφθηκε ότι το 2013 θα δαπανηθούν για τις ιδιωτικές κλινικές 520 εκατομμύρια και 370 εκατομμύρια για τα εργαστήρια, να σημειώσω ότι είμαστε η χώρα με διακόσιους ογδόντα οκτώ αξονικούς τομογράφους, εκ των οποίων μόνο οι εκατόν είκοσι οκτώ είναι κρατικοί. Και απελευθερώσατε και το στοιχείο το πληθυσμιακό, για να γίνουν πιο πολλοί, για να καλλιεργηθεί η προκλητή ζήτηση.
Οι δαπάνες αυτές, λοιπόν -τα 520 εκατομμύρια για τις κλινικές και τα 370 εκατομμύρια για τα διαγνωστικά κέντρα- έχουν καλυφθεί στο πρώτο εξάμηνο. Φανταστείτε, λοιπόν, τι έχει να γίνει. Και δεν έχουμε ακούσει ακόμα για αυτό το claw back: Πληρώθηκαν; Υλοποιήθηκε; Γιατί και αυτό είναι ένα ζήτημα, το οποίο πρέπει να δει κανείς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι πράγματι ένα κρίσιμο σχέδιο νόμου.
Θεωρώ ότι δεν χρειάζονται ούτε ακρότητες ούτε κορώνες. Πιστεύω ότι όλους μας διακατέχει η αγωνία να κάνουμε κάτι καλό σε αυτόν τον τόπο.
Νομίζω, όμως, ότι ο τρόπος με τον οποίο επιχειρείται, είναι τρόπος που δεν οδηγεί πουθενά, διότι δεν μας παρουσιάσατε κανένα μοντέλο, δεν μας το συνδέσατε με πληθυσμιακά κριτήρια. Είναι δηλαδή όλα με υπουργικές αποφάσεις. Ε, δεν μπορεί να νομοθετεί κανείς με υπουργικές αποφάσεις. Και εφόσον θέλετε να ακολουθήσετε αυτόν το δρόμο τουλάχιστον μέχρι που να κλείσει η συζήτηση, για να πείσετε την κοινωνία, για να πείσετε το Κοινοβούλιο, βάλτε ότι πιστεύετε αυτό που επιχειρείτε. Εμείς πιστεύουμε ότι δεν το πιστεύετε, ότι κάτω από την πίεση των πραγμάτων σας οδηγούν να μας δώσετε μία λύση.
Και εξηγήστε μας, κύριε Υπουργέ, και ποια είναι η σχέση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με το Ελληνικό Κράτος και την τεχνική βοήθεια που έρχεται από την Ευρώπη.
Για τους ανασφαλίστους βάλατε μία διάταξη, κύριε Υπουργέ. Oι ανασφάλιστοι είναι μία δαπάνη. Πληροφορούμε ότι εκπονείται μία μελέτη διά μέσου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, στον οποίο έχει ανατεθεί ένα χρηματικό ποσό για τη μελέτη κόστους των ανασφαλίστων. Όταν δεν το έχετε μέσα, πώς μπορεί να πειστεί κανείς αύριο για τον ανασφάλιστο καρκινοπαθή που βιώνει μαρτυρικές στιγμές από την έλλειψη φαρμάκου;
Επιτέλους -αν θέλετε να σας πω και κάτι και να κλείσω- στείλτε ένα μήνυμα σε αυτούς τους κυρίους στις πολυεθνικές ότι όταν μία χώρα αντιμετωπίζει ανθρωπιστική κρίση και καλείται να πληρώσει για τις ανάγκες της ζωής αυτών των ανθρώπων υψηλού κόστους φάρμακα, θα τολμήσουμε να πάμε και σε αναγκαστικές αδειοδοτήσεις.
Μόνο να τους το πείτε ή μόνο να το ανακοινώσετε…
Είναι βέβαιον ότι θα καταλάβουν πώς πρέπει να λειτουργήσουν από πλευράς τιμολογιακής πολιτικής στο θέμα του φαρμάκου.
Κανένα δικαίωμα δεν έχει κανείς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έστω για μία μέρα να στερήσει την ελληνική κοινωνία από την ιατροφαρμακευτική φροντίδα και περίθαλψη.
Σας ευχαριστώ.